17+8 Halk Talepleri Nedir?

17+8 Halk Talepleri kavramı sosyal medyada ortaya çıktı. Jerome Polin, Salsa Erwina Hutagalung, Andovi da Lopez, Fathia Izzati ve Abigail Limuria gibi bazı influencer’lar tarafından; 2025 Ağustos ayı sonunda yapılan gösteriler, sivil toplum örgütlerinin desteği, sendikaların ve akademisyenlerin sesleriyle ortaya çıkan yüzlerce talebin özeti olarak formüle edildi.

“17”, bir hafta içinde (5 Eylül 2025’e kadar) yerine getirilmesi istenen kısa vadeli talepleri; “8” ise 31 Ağustos 2026’ya kadar tamamlanması beklenen uzun vadeli talepleri ifade ediyor.

17 Kısa Vadeli Talep (5 Eylül 2025’e kadar)

Bu talepler şu altı tarafa yöneliktir: Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto, Meclis (DPR), siyasi parti liderleri, Polis (Polri), Ordu (TNI) ve Ekonomi Bakanlığı.

Cumhurbaşkanına

  1. Ordunun (TNI) sivil güvenlikten çekilmesini sağla, protestocuların kriminalize edilmesini engelle.
  2. Affan Kurniawan, Umar Amarudin ve diğer mağdurlar için bağımsız bir soruşturma ekibi kur.

Meclise (DPR)

  1. Milletvekili maaş ve ödenek artışlarını dondur, yeni ayrıcalıkları (emeklilik dahil) iptal et.
  2. Meclis bütçesini şeffaflaştır—maaş, ödenek ve tüm imkanlar halka açıklansın.
  3. Disiplin Kurulu sorunlu üyeleri soruştursun ve gerekirse KPK’yı sürece dahil etsin.

Siyasi Parti Liderlerine

  1. Etik dışı davranan milletvekillerini görevden al veya cezalandır.
  2. Partinin halktan yana olduğunu ilan et.
  3. Parti kadrolarını öğrenciler ve STK’larla açık diyaloga davet et.

Polise (Polri)

  1. Tutuklanan tüm göstericileri serbest bırak.
  2. Protestoculara şiddeti durdur, toplumsal olay kontrolünde SOP’ye uy.
  3. Şiddet veya ihlalde bulunan personel ve komutanları şeffaf biçimde yargıla.

Orduya (TNI)

  1. Derhal kışlaya dön, sivil güvenliğe müdahaleyi bırak.
  2. Disiplini uygula, polis görevini devralma.
  3. Kamuoyuna taahhüt ver: demokrasi krizinde ordu sivil alanlara girmeyecek.

Ekonomi Bakanlığına

  1. Tüm çalışanlara adil maaş sağla—öğretmen, işçi, sağlık çalışanı, motosikletli kuryeler vb.
  2. Toplu işten çıkarmaları önle, sözleşmeli işçileri koru.
  3. Asgari ücret ve taşeronluk konusunda sendikalarla diyalog kur.

8 Uzun Vadeli Talep (31 Ağustos 2026’ya kadar)

  1. Meclis reformu: bağımsız denetim, eski yolsuzluk faillerine yasak, performans ölçütleri, ömür boyu emeklilik ve özel imkanların kaldırılması.
  2. Siyasi partiler sorumlu olsun: mali raporlarını yayınlasın, etkili muhalefet sağlansın.
  3. Vergi reformu: daha adil bir sistem kurulsun, merkez–yerel bütçe dengesi gözden geçirilsin, halkı zorlayan vergi planları iptal edilsin.
  4. Yolsuzluk Mallarına El Koyma Yasası: acil çıkarılsın, KPK bağımsızlığı güçlendirilsin.
  5. Polis daha profesyonel ve insancıl olsun: Polis Yasası revize edilsin, kamu düzeni ve trafik görevleri desantralize edilsin.
  6. Ordu tam anlamıyla kışlaya dönsün: sivil projelere katılmasın, Ordu Yasası revize edilsin.
  7. Denetim kurumları güçlendirilsin: İnsan Hakları Komisyonu, Ombudsman ve Kompolnas yetkileri artırılsın.
  8. Ekonomi ve iş gücü politikaları gözden geçirilsin: büyük projeler denetlensin, yerli halk ve çevre korunsun, İş Yasası revize edilsin, kamu şirketleri ve fonlar denetlensin.

Kısa Özet

17+8 Halk Talepleri, toplam 25 maddelik bir paket: 17’si bir hafta içinde, 8’i uzun vadede reform için. Tüm talepler; şeffaflık, adil ücret, insan hakları, kurumların profesyonelleşmesi ve denetim sistemlerinin güçlendirilmesi hedefleriyle yapılmıştır.

[Kaynak: Kamuoyu ve 2025 Eylemleri]